آزمایش ازدواج چیست و چرا مهم است؟
آزمایش قبل ازدواج، مجموعهای از آزمایشهاست که برای تضمین سلامت یک زندگی مشترک انجام میشوند. این آزمایشها در واقع تستهای غربالگری هستند که برای تشخیص بیماریهای ژنتیکی و مشکلات باروری زوجهای جوان قبل از ازدواج انجام میشوند. اگرچه، اکثر زوجهای جوان بیشتر به مراسم و عکس عقد توجه دارند اما آغاز زندگی مشترک بدون اطمینان از سلامت آن منطقی نیست.
بسیاری از زوجهای جوان از مشکلات ژنتیکی خود آگاه نیستند. این مشکلات در زندگی مشترک با تبعات جبرانناپذیری همراه خواهند بود. با چندین آزمایش ساده میتوان تمام نگرانیها را برطرف کرد. تستهای مربوط به باروری از مهمترین موارد در آزمایش قبل ازدواج محسوب میشوند. آمار نشان میدهد که 15 درصد از زوجهای جوان با مشکلات ناباروری روبرو هستند.
با انجام آزمایشها و غربالگریهای سلامت میتوان با اطمینان خاطر اقدام به تشکیل خانواده داد. از سوی دیگر، این آزمایشها به داشتن یک برنامه مناسب برای تشکیل خانواده و بارداری نیز کمک بسیار زیادی میکنند. به این نکته توجه داشته باشید که انجام آزمایش ژنتیک در ازدواجهای فامیلی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این آزمایشها میتوانند سلامت جنین را تضمین کنند.
آزمایش قبل ازدواج شامل آزمایش خون، آزمایش عدم اعتیاد، آزمایش تالاسمی، آزمایش سیفلیس یا VDRL، آزمایش ژنتیک و آزمایش ایدز و بیماریهای مقاربتی است. اگرچه، انجام این آزمایشها برای سلامت یک زندگی مشترک بسیار اهمیت دارد اما بسیاری از زوجهای جوان تمایلی به پرداخت هزینه آنها ندارند.
نگاه منفی بسیاری از زوجهای جوان نسبت به آزمایش قبل ازدواج باعث بروز مشکلات جدی در خانوادهها و جامعه میشود. علاوه بر این، تزریق واکسن نیز از دیگر اقدامات مهم پیش از شروع زندگی مشترک به شمار میرود. بسیاری از این واکسنها برای پیشگیری از انتقال بیماریهای عفونی و مقاربتی تزریق میشوند.
البته، به این نکته توجه داشته باشید که مثبت بودن هر یک از این آزمایشها به معنی منع قانونی ازدواج نیست. در واقع، زوجهای جوان با در دست داشتن نتایج آزمایشها و تستهای غربالگری میتوانند در مورد آینده مشترک خود تصمیم آگاهانهای بگیرند.
مزایای آزمایش ازدواج
آزمایش قبل ازدواج، یک امر ضروری در برنامهریزی برای تشکیل خانواده به شمار میرود. به کمک این آزمایشها میتوان از بسیاری از مشکلات جبرانناپذیر بعد از ازدواج جلوگیری کرد. از مهمترین مزایای انواع آزمایش قبل از ازدواج میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی آمادگی زوجهای جوان برای بچهدار شدن
- افزایش میزان باروری با استفاده از برنامههای درمانی مناسب
- تشخیص بیماریها و اختلالات مربوط به فرزندان و تضمین سلامت جنین
- برنامهریزی برای گزینههای دیگر از جمله لقاح مصنوعی
به طور کلی، انجام آزمایشهای قبل از ازدواج میتوانند آرامش خاطری برای شروع یک زندگی مشترک باشند.
آزمایشهای قبل از ازدواج شامل چه مواردی هستند؟
آزمایش قبل ازدواج شامل موارد مختلفی است. از مهمترین آنها میتوان به آزمایش عدم اعتیاد، آزمایش خون، بررسی بیماری سیفلیس، آزمایش تالاسمی، آزمایش ایدز و بیماریهای مقاربتی و آزمایشهای ژنتیکی اشاره کرد. انجام این آزمایشها پیش از ازدواج از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. انجام این آزمایشها مانند عکاسی فرمالیته هزینه دارد. در ادامه، به بررسی هر یک از این آزمایشها میپردازیم.
-
آزمایش خون
آزمایش خون به عنوان مهمترین آزمایش قبل ازدواج شناخته میشود. در این آزمایش، تعداد گلبولهای قرمز خون، گلبولهای سفید خون، پلاکتها، هموگلوبین، هماتوکریت، گروه خونی و RH خون مشخص میشوند. به کمک نتایج آزمایش خون میتوان ابتلای فرد به بیماری کمخونی، تالاسمی و غیره را تشخیص داد. به این نکته توجه داشته باشید که انجام آزمایش خون قبل از ازدواج اجباری است.
-
آزمایش عدم اعتیاد
آزمایش عدم اعتیاد نیز از دیگر موارد ضروری قبل از ازدواج است. در این آزمایش نمونه ادرار برای تشخیص اعتیاد به مواد مخدر مانند تریاک، هروئین و سایر مواد مخدر بررسی میشود. این آزمایش به صورت حضوری در آزمایشگاه انجام میشود تا از تقلب در ارائه نمونه جلوگیری شود.
-
آزمایش تالاسمی
تالاسمی یک بیماری ژنتیکی است که از والدین به فرزندان منتقل میشود و بر تولید هموگلوبین تأثیر میگذارد. افراد ناقل تالاسمی معمولاً علائم کمی دارند، اما اگر هر دو نفر ناقل این بیماری باشند، احتمال تولد فرزند مبتلا به تالاسمی ماژور وجود دارد که نیاز به مراقبتهای پزشکی شدید دارد.
-
آزمایش سیفلیس (VDRL)
آزمایش سیفلیس به منظور شناسایی بیماری مقاربتی سیفلیس انجام میشود. این بیماری توسط باکتری ترپونما پالیدوم منتقل میشود و میتواند از طریق تماس جنسی یا از مادر به جنین انتقال یابد. انجام این آزمایش برای آقایان و برای خانمهایی که قصد ازدواج مجدد دارند، اجباری است.
-
آزمایشات ژنتیک
بیماریهای ژنتیکی به عنوان یکی از مشکلات اصلی در ازدواجهای فامیلی شناخته میشوند. به همین دلیل، انجام آزمایشهای ژنتیکی پیش از ازدواجهای فامیلی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. مشاوره در کنار انجام آزمایشهای ژنتیک میتواند بهترین روش برای بررسی بیماریهای بالقوه مختلف باشد. بسیاری از بیماریها از نسلهای قبل در ژن افراد وجود دارند و در نسلهای جدید بروز میکنند. با انجام آزمایشهای ژنتیک دیگر نگرانی از این موضوع نخواهید داشت.
-
آزمایش ایدز و بیماریهای مقاربتی
آزمایش HIV (ایدز) و سایر بیماریهای مقاربتی مانند هپاتیت B و C نیز از دیگر تستهای ضروری قبل از ازدواج است. این بیماریها میتوانند از طریق تماس جنسی یا از مادر به جنین منتقل شوند و به همین دلیل انجام این آزمایشها اهمیت بالایی دارد.
داروهای مثبت کننده تست اعتیاد
بعضی از داروها میتوانند باعث مثبت شدن کاذب تست اعتیاد شوند. این داروها شامل:
- آمفتامین و متآمفتامین (مانند آمانتادین، افدرین)
- متادون (مانند دیفنهیدرامین)
- داروهای افیونی (مانند مورفین)
- بنزودیازپین (مانند سرترالین)
- سایر داروهای ضدافسردگی و ضدالتهاب
چرا ابتدا از مردان خونگیری انجام میشود؟
خانمها بیشتر از آقایان به دلیل فقر آهن به بیماری کمخونی مبتلا هستند. در آزمایش خون بیماران مبتلا به کمخونی، اندکسهای بیماریهایی مانند تالاسمی مینور از حد نرمال کمتر خواهد بود. از آنجایی که ملاک دیگری برای این غربالگریها وجود ندارد، پس خونگیری ابتدا از مردان انجام میشود. در صورتی که یک یا هر دو اندکس در آزمایش آقا کمتر از حد نرمال بود، بررسیهای بیشتر انجام میشود.
در چنین شرایطی، خانم نیز باید آزمایش خون بدهد. اگر نتایج آزمایش خون خانم هیچ مشکلی نداشته باشد، اندکسهای مربوط به بیماری تالاسمی در آزمایش خون آقا اهمیتی نخواهند داشت. در صورت پایین بودن اندکسهای هر دو آزمایش، مراجعه به متخصص ضروری خواهد بود. معمولاً میزان آهن بدن مورد بررسی قرار میگیرد و درمان با تجویز یک دوره قرص آهن آغاز میشود.
بعد از به پایان رسیدن دوره درمان، بررسی اندکسها با خونگیری مجدد انجام میشود. اگر مشکل همچنان برقرار بود، زوجین باید به مراکز مشاوره ژنتیک مراجعه کنند. در این مراکز که مورد تایید وزارت بهداشت هستند، وضعیت بیماری تالاسمی به طور دقیق مشخص میشود. با انجام این آزمایشهای ساده، بسیاری از مشکلات مربوط به هزینههای درمان بعد از ازدواج برطرف میشوند.
آیا قبل از آزمایش ازدواج باید ناشتا باشیم؟
به طور کلی، بسیاری از آزمایشهای قبل از ازدواج نیازی به ناشتا بودن فرد ندارند. آزمایشهای ژنتیکی نیز بدون ناشتا بودن انجام میشوند. با این وجود، پیش از انجام این آزمایشها حتماً با پزشک مشورت کنید تا اطلاعات کاملی در مورد نحوه انجام آنها به دست آورید.
اگر جواب آزمایش ازدواج مثبت باشد چه اتفاقی میافتد؟
اقدامات بعد از آزمایش قبل ازدواج به نتیجه آزمایش بستگی دارد. به عنوان مثال، در صورت مثبت بودن آزمایش تالاسمی هر دو زوج و ابتلا به بیماری کمخونی، انجام آزمایش خون ضروری است. ازدواج زوجهایی که هر دو به بیماری کمخونی مبتلا هستند، به هیچ عنوان توصیه نمیشود. البته، این بیماری معمولاً با یک دوره مصرف قرص آهن درمان میشود.
بعد از مثبت شدن آزمایشهای اعتیاد، بیماریهای مقاربتی و ایدز، زوجهای جوان خود باید در مورد ازدواج تصمیم بگیرند. به عبارت دیگر، ازدواج زوجهایی که آزمایش سیفلیس، اعتیاد و تالاسمی آنها مثبت شده است، هیچ منع قانونی ندارد. این آزمایشها بیشتر جهت آگاهسازی زوجهای جوان انجام میشوند و به آنها در تصمیمگیری درست کمک میکنند.
خطرات نادیده گرفتن آزمایش ازدواج
نادیده گرفتن آزمایش قبل ازدواج میتواند با پیامدهای جبرانناپذیر بسیار زیادی همراه باشد. بسیاری از این آزمایشها میتوانند مشکلات مربوط به بارداری را مشخص کنند. نادیده گرفتن آنها با اتلاف وقت برای درمان مشکلات مربوط به بارداری همراه خواهد بود. از سوی دیگر، این آزمایشها به داشتن برنامه مناسب برای بارداری و بچهدار شدن نیز کمک میکنند. از دیگر خطرات نادیده گرفتن آزمایش ازدواج میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتقال بیماریهای ژنتیکی به فرزندان
- بروز ناباروری و مشکلات باروری
- مشکلات مربوط به بارداری، از جمله سقط جنین یا تولد نوزادان با ناهنجاریهای ژنتیکی
اهمیت واکسنهای پیش از ازدواج
علاوه بر آزمایشهای پزشکی، تزریق برخی واکسنها قبل از ازدواج به منظور پیشگیری از بیماریهای عفونی و مقاربتی ضروری است. واکسنهایی مانند:
- واکسن هپاتیت B
- واکسن کزاز
مدارک لازم برای آزمایش ازدواج
از مهمترین مدارک برای آزمایش قبل ازدواج میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارت ملی خانم و آقا
- شناسنامه خانم و آقا
- یک قطعه عکس 4×3 از خانم و آقا
- برگه درخواست آزمایش ازدواج
- برگه درخواست آزمایش قبل ازدواج باید از محضر گرفته شود.
مدت زمان جواب آزمایش قبل از ازدواج
به طور کلی، نتایج آزمایش قبل ازدواج در همان روز یا تا سه روز کاری آماده میشوند. البته، اگر به آزمایشهای ژنتیک یا بررسیهای بیشتر نیاز باشد، مدت زمان جواب آزمایش طولانیتر خواهد بود. مدت زمان جواب آزمایش میتواند تا یک ماه نیز طول بکشد.
مراکز انجام آزمایشهای قبل از ازدواج در تهران
در ادامه، برخی از مراکز معتبر برای انجام آزمایشهای قبل از ازدواج در تهران را معرفی میکنیم:
1. درمانگاه فاضل
- آدرس: تهران، منطقه ۶، بلوار کشاورز، انتهای خیابان برادران شهید عبدالهزاده، روبروی سازمان آب
- تلفن: ۸۸۹۶۱۲۴۷
2. درمانگاه طالقانی
- آدرس: منطقه ۱، تجریش، اوایل خیابان شریعتی، جنب داروخانه طالقانی
- تلفن: ۲۲۲۳۵۰۰۰
3. درمانگاه فرمان فرمائیان
- آدرس: منطقه ۱۱، خیابان آذربایجان، بین گلشن و باستان
- تلفن: ۶۶۵۹۱۱۱۰
4. درمانگاه دکمه چی
- آدرس: منطقه ۸، بزرگراه رسالت، خیابان کرمان جنوبی، کوچه زرین قبایی
- تلفن: ۲۲۵۲۵۱۴۰
5. درمانگاه تقوی
- آدرس: منطقه ۱۲، خیابان بهارستان، خیابان مجاهدین، خیابان آقاجانلو، کوچه پور زرگری
- تلفن: ۳۳۵۶۴۶۴۶
6. مرکز معاونت سلامت
- آدرس: منطقه ۱۲، ضلع جنوبی پارک شهر، خیابان بهشت، نبش خیابان عدالتخواه
- تلفن: ۵۵۶۳۲۴۷۰
7. مرکز شهیدهاشمی نژاد
- آدرس: منطقه ۱۷، خیابان قزوین، دوراهی قپان، جنب داروخانه ایثار
- تلفن: ۵۵۷۰۸۰۸۱
8. درمانگاه خواجه نوری
- آدرس: منطقه ۱۲، دروازه شمیران، خیابان مازندران، ضلع شمالی ایستگاه مترو
- تلفن: ۷۷۵۰۹۹۰۶
9. شهدای یافت آباد
- آدرس: خیابان یافت آباد ، میدان الغدیر
- تلفن: 66806322
10. درمانگاه احمدی
- آدرس: خیابان دماوند ابتدای کهن (فتحنایی) ، پلاک 22
- تلفن: 77543086
سخن پایانی
آزمایش قبل از ازدواج یک گام ضروری برای شروع یک زندگی سالم و بدون دغدغه است. این آزمایشها نه تنها به سلامت فردی کمک میکنند، بلکه با تشخیص زودهنگام مشکلات و بیماریهای احتمالی از بسیاری از مشکلات بعدی جلوگیری میکنند. نادیده گرفتن این آزمایشها ممکن است به بروز مشکلات جدی در زندگی مشترک منجر شود.
بنابراین، توصیه میشود که زوجهای جوان با آگاهی کامل از اهمیت این آزمایشها، برای انجام آنها اقدام کنند. همچنین، مراکز معتبر در تهران آماده ارائه خدمات سریع و دقیق برای انجام این آزمایشها هستند.